کد مطلب:276542 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:106
درخشندگی نور او در قیامت
بیان این مطلب به دو وجه تقریر می شود:
یكم:
این كه مؤمن روز قیامت نورش درخشان می گردد. قبلاً گذشت كه دعا برای مولایمان صاحب الزمان علیه السلام سبب ثبوت ایمان و كمال آن است، و دلیل از آیات قرآن، فرموده خدای تعالی است: «یَوْمَ یَقُولُ المُنافِقُونَ وَالمُنافِقاتُ لِلَّذِینَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ»؛ [1] روزی كه مردان و زنان منافق به كسانی كه ایمان آورده اند گویند: مهلت دهید تا از نورتان برگیریم.
و از اخبار، روایات بسیاری بر این امر دلالت دارد. از جمله: در بحار از مولایمان حضرت جعفر بن محمد صادق علیه السلام آمده كه فرمود: برای مردم به مقدار ایمانشان در قیامت نور تقسیم می گردد، و به منافق هم تقسیم می شود پس نور او بر ابهام پای چپش خواهد بود، نورش خاموش می شود و [به مؤمنین] می گوید: به جای خود باشید تا از نورتان بهره گیرم. گفته شود: بازگردید پشت سر و نوری درخواست كنید. یعنی از همانجا كه نور تقسیم شده. پس وقتی برمی گردند بین آنان حجابی قرار داده می شود. [2] .
و نیز از امام صادق از پدرش از جدّش علیهم السلام آمده كه رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: یا علی! تو و شیعیانت از قبرهایتان بیرون می آیید در حالی كه صورت هایتان همچون ماه شب چهارده می درخشد، و سختی ها از شما دور شده و محنت ها برطرف گردیده، زیر عرش سایه می گیرید. مردم می ترسند ولی شما ترسی ندارید، و مردم اندوهگین هستند امّا شما اندوهی ندارید، ودر حالی كه مردم پای حساب هستند برایتان مائده ای گسترده می شود. [3] .
[ صفحه 611]
دوم:
آنچه از حدیثی كه در اصول كافی روایت شده استفاده می شود، در باب حقّ المؤمن علی أخیه، به سند خود از عیسی بن ابی منصور است كه گفت: من و ابن ابی یعفور و عبد اللَّه بن طلحه در خدمت حضرت ابی عبد اللَّه صادق علیه السلام بودیم، آن حضرت بی مقدّمه فرمود: ای پسر ابی یعفور! رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: شش خصلت است كه هركس در او باشد در پیشگاه خداوند و در سمت راست او خواهد بود. ابن ابی یعفور عرضه داشت: فدایت شوم آن ها چیست؟ فرمود: مرد مسلمان دوست بدارد برای برادرش آنچه را كه برای عزیزترین خاندانش دوست می دارد، و اكراه دارد برای برادرش آنچه را كه برای عزیزترین خاندانش خوش ندارد، و در دوستی با او صمیمیت داشته باشد.
ابن ابی یعفور گریه كرد و گفت: چگونه با او صمیمیت كند؟ امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه به آن مرتبه برسد همه آنچه در دل دارد به او می گوید، پس اگر خوشحال باشد او هم مسرور می گردد، و هرگاه اندوهگین باشد او نیز محزون می شود و اگر بتواند ناراحتی هایش را برطرف می سازد، و گرنه برای او به درگاه خداوند دعا كند.
سپس امام صادق علیه السلام فرمود: سه چیز از آن شما و سه چیز از آن ما است، و آن شناختن فضیلت ما و گام برداشتن در پی ما و انتظار داشتن عاقبت ما می باشد. پس هركس چنین باشد در پیشگاه خدای - عزّوجلّ - خواهد بود، و كسانی كه درجه شان پایین تر از ایشان است از نور اینان پرتو گیرند. امّا كسانی كه در جانب راست خداوند هستند، اگر كسانی كه درجه شان پایین تر از آن ها است ایشان را ببینند، خوشی زندگی بر آن ها تلخ و ناگوار می شود به جهت فضیلتی كه برای آن ها می بینند. ابن ابی یعفور گفت: با آن كه در جانب راست خدایند چگونه نمی بینند؟ فرمود: ای پسر ابی یعفور! آن ها به نور الهی پوشیده شده اند. آیا این حدیث را نشنیده ای كه رسول خداصلی الله علیه وآله می فرمود: برای خدا مخلوقی است در جانب راست عرش، در پیشگاه خداوند و جانب راست او صورتشان از برف سفیدتر و از خورشید فروزان تابناك تر است. كسی سؤال می كند: این ها كیانند؟ گفته می شود: این ها كسانی
[ صفحه 612]
هستند كه در جلال خداوند با یكدیگر دوستی كرده اند. [4] .
می گویم: وجه استشهاد این كه: امام صادق علیه السلام فرمود: پس هركس چنین باشد - یعنی خصلت های سه گانه ای را كه متعلق به امامان علیهم السلام است داشته باشد - در پیشگاه خداوند - عزّوجلّ - خواهد بود، و كسانی كه درجه شان پایین تر از ایشان است از نور اینان پرتو گیرند. و مخفی نیست كه دعا كننده در حقّ مولایش صاحب الزمان علیه السلام كه فرج و ظهورش نزدیك شود، مصداق این سه عنوان است، زیرا كه دعا در حقّ آن حضرت علیه السلام نشانه معرفت او و پدران گرامیش می باشد، و علامت پیروی از آن ها در این امر ارزنده و دلیل انتظار عاقبت امر ایشان و انتظار دولت ایشان است.
و از توهّمات غریبی كه برای یكی از اعلام [5] واقع شده این كه: در بیان فرموده امام علیه السلام كه: هركس چنین باشد....، گفته: یعنی تمام خصلت های شش گانه در او باشد.
و حال آن كه توجه دارید كه معنایی كه ما ذكر كردیم ظاهر است، به خصوص با دقت در فرموده حضرت كه: و امّا كسانی كه در جانب راست خداوند هستند...، و این كه پیش از آن فرموده: سه چیز از آنِ ما است. تمام این ها توضیح می دهد كه این ثواب بر خصلت های سه گانه مترتب می باشد، و در جانب راست خداوند بودن ثواب بیشتری است برای كسی كه تمام صفات شش گانه را دارا باشد.
و احتمال دارد كه منظور از: در پیشگاه خداوند و در جانب راست او بودن، نهایت درجه قرب معنوی باشد، هم چنان كه نزدیك ترین افراد نزد سلطان در پیشگاه وی و در سمت راست او است. و احتمال هم می رود كه منظور در جانب راست عرش خداوند باشد، مؤید این احتمال شاهد آوردن آن حضرت است فرموده رسول خداصلی الله علیه وآله را كه: خداوند را مخلوقی است در جانب راست عرش....
یكم:
این كه مؤمن روز قیامت نورش درخشان می گردد. قبلاً گذشت كه دعا برای مولایمان صاحب الزمان علیه السلام سبب ثبوت ایمان و كمال آن است، و دلیل از آیات قرآن، فرموده خدای تعالی است: «یَوْمَ یَقُولُ المُنافِقُونَ وَالمُنافِقاتُ لِلَّذِینَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ»؛ [1] روزی كه مردان و زنان منافق به كسانی كه ایمان آورده اند گویند: مهلت دهید تا از نورتان برگیریم.
و از اخبار، روایات بسیاری بر این امر دلالت دارد. از جمله: در بحار از مولایمان حضرت جعفر بن محمد صادق علیه السلام آمده كه فرمود: برای مردم به مقدار ایمانشان در قیامت نور تقسیم می گردد، و به منافق هم تقسیم می شود پس نور او بر ابهام پای چپش خواهد بود، نورش خاموش می شود و [به مؤمنین] می گوید: به جای خود باشید تا از نورتان بهره گیرم. گفته شود: بازگردید پشت سر و نوری درخواست كنید. یعنی از همانجا كه نور تقسیم شده. پس وقتی برمی گردند بین آنان حجابی قرار داده می شود. [2] .
و نیز از امام صادق از پدرش از جدّش علیهم السلام آمده كه رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: یا علی! تو و شیعیانت از قبرهایتان بیرون می آیید در حالی كه صورت هایتان همچون ماه شب چهارده می درخشد، و سختی ها از شما دور شده و محنت ها برطرف گردیده، زیر عرش سایه می گیرید. مردم می ترسند ولی شما ترسی ندارید، و مردم اندوهگین هستند امّا شما اندوهی ندارید، ودر حالی كه مردم پای حساب هستند برایتان مائده ای گسترده می شود. [3] .
[ صفحه 611]
دوم:
آنچه از حدیثی كه در اصول كافی روایت شده استفاده می شود، در باب حقّ المؤمن علی أخیه، به سند خود از عیسی بن ابی منصور است كه گفت: من و ابن ابی یعفور و عبد اللَّه بن طلحه در خدمت حضرت ابی عبد اللَّه صادق علیه السلام بودیم، آن حضرت بی مقدّمه فرمود: ای پسر ابی یعفور! رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: شش خصلت است كه هركس در او باشد در پیشگاه خداوند و در سمت راست او خواهد بود. ابن ابی یعفور عرضه داشت: فدایت شوم آن ها چیست؟ فرمود: مرد مسلمان دوست بدارد برای برادرش آنچه را كه برای عزیزترین خاندانش دوست می دارد، و اكراه دارد برای برادرش آنچه را كه برای عزیزترین خاندانش خوش ندارد، و در دوستی با او صمیمیت داشته باشد.
ابن ابی یعفور گریه كرد و گفت: چگونه با او صمیمیت كند؟ امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه به آن مرتبه برسد همه آنچه در دل دارد به او می گوید، پس اگر خوشحال باشد او هم مسرور می گردد، و هرگاه اندوهگین باشد او نیز محزون می شود و اگر بتواند ناراحتی هایش را برطرف می سازد، و گرنه برای او به درگاه خداوند دعا كند.
سپس امام صادق علیه السلام فرمود: سه چیز از آن شما و سه چیز از آن ما است، و آن شناختن فضیلت ما و گام برداشتن در پی ما و انتظار داشتن عاقبت ما می باشد. پس هركس چنین باشد در پیشگاه خدای - عزّوجلّ - خواهد بود، و كسانی كه درجه شان پایین تر از ایشان است از نور اینان پرتو گیرند. امّا كسانی كه در جانب راست خداوند هستند، اگر كسانی كه درجه شان پایین تر از آن ها است ایشان را ببینند، خوشی زندگی بر آن ها تلخ و ناگوار می شود به جهت فضیلتی كه برای آن ها می بینند. ابن ابی یعفور گفت: با آن كه در جانب راست خدایند چگونه نمی بینند؟ فرمود: ای پسر ابی یعفور! آن ها به نور الهی پوشیده شده اند. آیا این حدیث را نشنیده ای كه رسول خداصلی الله علیه وآله می فرمود: برای خدا مخلوقی است در جانب راست عرش، در پیشگاه خداوند و جانب راست او صورتشان از برف سفیدتر و از خورشید فروزان تابناك تر است. كسی سؤال می كند: این ها كیانند؟ گفته می شود: این ها كسانی
[ صفحه 612]
هستند كه در جلال خداوند با یكدیگر دوستی كرده اند. [4] .
می گویم: وجه استشهاد این كه: امام صادق علیه السلام فرمود: پس هركس چنین باشد - یعنی خصلت های سه گانه ای را كه متعلق به امامان علیهم السلام است داشته باشد - در پیشگاه خداوند - عزّوجلّ - خواهد بود، و كسانی كه درجه شان پایین تر از ایشان است از نور اینان پرتو گیرند. و مخفی نیست كه دعا كننده در حقّ مولایش صاحب الزمان علیه السلام كه فرج و ظهورش نزدیك شود، مصداق این سه عنوان است، زیرا كه دعا در حقّ آن حضرت علیه السلام نشانه معرفت او و پدران گرامیش می باشد، و علامت پیروی از آن ها در این امر ارزنده و دلیل انتظار عاقبت امر ایشان و انتظار دولت ایشان است.
و از توهّمات غریبی كه برای یكی از اعلام [5] واقع شده این كه: در بیان فرموده امام علیه السلام كه: هركس چنین باشد....، گفته: یعنی تمام خصلت های شش گانه در او باشد.
و حال آن كه توجه دارید كه معنایی كه ما ذكر كردیم ظاهر است، به خصوص با دقت در فرموده حضرت كه: و امّا كسانی كه در جانب راست خداوند هستند...، و این كه پیش از آن فرموده: سه چیز از آنِ ما است. تمام این ها توضیح می دهد كه این ثواب بر خصلت های سه گانه مترتب می باشد، و در جانب راست خداوند بودن ثواب بیشتری است برای كسی كه تمام صفات شش گانه را دارا باشد.
و احتمال دارد كه منظور از: در پیشگاه خداوند و در جانب راست او بودن، نهایت درجه قرب معنوی باشد، هم چنان كه نزدیك ترین افراد نزد سلطان در پیشگاه وی و در سمت راست او است. و احتمال هم می رود كه منظور در جانب راست عرش خداوند باشد، مؤید این احتمال شاهد آوردن آن حضرت است فرموده رسول خداصلی الله علیه وآله را كه: خداوند را مخلوقی است در جانب راست عرش....
[1] سوره حديد، آيه 13.
[2] بحار الانوار: 181:7.
[3] بحار الانوار: 142:7.
[4] كافي:172:2.
[5] او مرحوم علاّمه مجلسي است كه در مرآة العقول چنين مطلبي گفته. (مؤلف).